sobota, 20 listopada 2010

Parafia Olchowiec

Cerkiew parafialna pod wezwaniem Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja
 


Adres cerkwi:
38-450 Dukla; Olchowiec
 
Adres parafii:
38-543 Komańcza 173
Telefon (013) 467-71-40
 
Porządek Mszy św.:
niedziele i święta: 10:15
w święta nie będące dniami wolnymi od pracy: 10:15
 
Odpusty w parafii: 23 maja
 
Księgi metrykalne:
Księgi Chrztów: od 1991 r.
Księgi Małżeństw: od 1991 r.
Księgi Zmarłych: od 1991 r.
 
Historia parafii:
 
Pierwsze informacje o wsi Olchowiec pochodzą z 1581 roku. W tym czasie Olchowiec należał do rodziny Stadnickich. Było wtedy w we wsi 5 dworzyszcz wołoskich. Cerkiew parafialna pochodzi 1936 roku. Początek budowy świątyni datuje się na 1934 rok. Stanęła na miejscu  starej, która według przekazu została zakupiona po południowej stronie granicy na tak zwanych Węgrzech.(Węgrami nazywano obszar po południowej stronie granicy.). Informacje o pierwszej świątyni pochodzą z 1792 roku. W okresie międzywojennym wieś siłami społecznymi wybudowała szkołę, drogę. Znaczne obciążenia finansowe mieszkańców spowodowały, że nie ukończono cerkwi. Z elementów architektonicznych brakuje dzwonnicy, trzeciej kopuły. Wnętrze zaś nie posiadało rozpisu i ikonostasu. 

W 1939 roku wieś liczyła 87 rodzin w tym 5 cygańskich. W okresie drugiej wojny światowej 48 osób wywieziono do Niemiec a rodziny cygańskie do Oświęcimia. Poważnych zniszczeń wieś doznała podczas operacji dukielsko- preszowskiej jesienią i zimą 1944-1945 roku. 

W latach 1944-1945 prawie 80% mieszkańców wsi wyjechało do ZSRR, w Olchowcu pozostało 20 rodzin.
Olchowiec należy do nielicznych wsi, w których podczas Akcji Wisła pozostawiono mieszkańców. Z 20 rodzin pozostawiono 12. W polskich kręgach badaczy łemkowszcyzny  przyczyna takiego zachowania się władz komunistycznych upatrywana jest w wystawieniu przez ks. Findysza rodzinom, które pozostały rzymskokatolickich metryk chrztu z wpisaną narodowością polską. Jest to nieprawdą. Grupa mieszkańców udała się do ks. Findysza proboszcza Nowego Żmigrodu z prośbą o pomoc. Ks. Findysz odniósł się sceptycznie co do możliwości udzielenia skutecznej pomocy i spisał jedynie nazwiska przybyłych. Wysiedlenie objęło osiem rodzin w tym i sołtysa, który wcześniej odwiedził wspomnianego księdza. We wsi pozostało 12 rodzin w tym te, które nie zwróciły się o pomoc do ks. Findysza. 

W 1948 roku z terenów Ukrainy Radzieckiej powróciły dwie rodziny. Z pięciu rodzin cygańskich jedynie dwie przeżyły zawieruchę wojenną. 12 osób zostało uwięzionych w obozie w Jaworznie, gdzie jedna osoba poniosła śmierć. 

W latach 1947- 1956 jedynie w przypadku pogrzebów posługę duszpasterską sprawowali księża rzymskokatoliccy z Dukli i z Nowego Żmigrodu. W sprawach chrztów ślubów wierni udawali się do Krempnej gdzie proboszczem był greko-katolicki ks. Jan Wysoczański, który również uniknął deportacji i do 1956 roku odprawiał w rycie łacińskim. Po 1956 roku- do 1970, ks. Wysoczański mimo szykan władz komunistycznych    w miarę możliwości sprawuje posługę duszpasterską dla greko- katolików na terenie Krempnej, Polan, Olchowca i okolic. Od roku 1970 do Olchowca dojeżdżają księża z Komańczy. W 1992 roku parafię obejmuje ks. Juliusz Krawiecki. 

W 1953 roku władze nakazały rozebrać cerkiew i z jej elementów wybudować garaże w Państwowym Ośrodku Maszynowym w Miejscu Piastowym. Świątynie uratowała zdecydowana postawa mieszkańców, głównie kobiet, którzy obronili ją przed zniszczeniem. 

W 1964 roku zamknięto cerkiew pod pretekstem katastrofy budowlanej.  Przejście wiernych na prawosławie,     w opinii odpowiednich organów przyspieszyło by przywrócenie chramu do kultu. Parafianie nie przyjęli tej sugestii władz i w tymże roku sporadycznie celebruje nabożeństwa ks. Jan Wysoczański. 

W 1989 roku cerkiew otrzymała ikonostas pędzla Andrzeja Stefanowskiego który, został przekazany w 1999 roku parafii w  Gajach  do nowo wybudowanej pierwszej na ziemi przemyskiej cerkwi za co,na wniosek proboszcza i budowniczego księdza kanclerza Bogdana Stepana parafia otrzymała z rąk Księdza Arcybiskupa i Metropolity Jana Martyniaka Gramotę. 

15-08-1991 roku Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup Jan Martyniak reaktywuje dekretem Parafię Przeniesienia Relikwii Świętego Mikołaja. 

W 1993 roku parafia rozpoczęła remont cerkwi który, trwa do dzisiaj. 

5-08-1996 roku- dzięki staraniom ks. Juliusza Krawieckiego, Ksiądz Biskup Kazimierz Górny, Ordynariusz Diecezji Rzeszowskiej zwraca świątynię wspólnocie greckokatolickiej. 

1999-09-22 parafia otrzymuje z Muzeum Zamek w Łańcucie XVII i XVIII wieczny zespół ikon z Ruszelczyc i Leszczawki który, utworzy po renowacji najstarszy na środkowej Łemkowszczyźnie ikonostas. 

Od 1991 roku parafia wraz ze społecznością wsi organizuje w dniu 22 maja Kermesz Łemkowski ku czci świętego Mikołaja. Święto obok wartości religijnych prezentuje i rozwija elementy bogatego folkloru łemkowskiego. Kermesz gromadzi gości z zagranicy i Polski. Został na stałe wpisany do kalendarza kulturalnego Dukielszczyzny i województwa podkarpackiego.
 
Duszpasterze:

Ks. Mikołaj Zając - 1936-1947,
Ks. Jan Wysoczański - 1956-1970,
Ks. Stanisław Mucha - 1970-1971,
Ks. Stanisław Tarapacki,
Ks. Józef Ulicki,
Ks. Zenon Drozd,
Ks. Jan Pipka - 1984-1992,
Ks. Juliusz Krawiecki - 1992-2001,
Ks. Janusz Nahacz - 2001-2002 - administrator,
Ks. Andrzej Żuraw - od 4 kwietnia 2002 r. - administrator,
Ks. Bogdan Kiszko - od 1września 2005 roku do 19 sierpnia 2010 roku - wikariusz,
Ks. Krzysztof Błażejewski - od 20 sierpnia 2010 roku do 13 stycznia 2014 roku - wikariusz.
   
Parafia liczy 17 rodzin

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz