1% może wesprzeć ratowanie bieszczadzkiej świątyni

Miłośnicy Bieszczadów i bieszczadzkich zabytków postanowili zorganizować społeczno-internetową akcję ratowania jednego z miejscowych zabytków – cerkwi w Bystrem k/Czarnej. Niedawno opublikowali stronę internetową poświęconą akcji, na której można uzyskać nie tylko informacje na temat historii zabytku, ale dowiedzieć się nieco o jego stanie technicznym, problemach związanych z utrzymaniem cerkwi oraz w jaki sposób można wesprzeć akcję. Witryna społeczników znajduje się pod adresem www.cerkiewwbystrem.pl . Formalnie opiekunem zabytku jest Bieszczadzki Oddział Towarzystwa Opieki nad Zabytkami z siedzibą w Ustrzykach Dolnych. Organizatorzy akcji nie chcą nie promować w żaden sposób własnych osób poprzez filtr zorganizowanej akcji.

- Naszym celem jest przede wszystkim nagłośnienie sprawy cerkwi w Bystrem. Chcemy zwrócić powszechną uwagę na pilną potrzebę jej ratowania. Być może dzięki temu znajdą się darczyńcy, chętni wesprzeć ratowanie tego zabytku. Kładziemy wielkie nadzieje rozpropagowanie przekazania  1% podatku na rzecz Towarzystwa. Nie jesteśmy z nim powiązani z Bieszczadzkim TOnZ, ale nasza akcja ma za zadanie wesprzeć starania tej instytucji. Nasze wspólne działania to reakcja na katastrofalny stan cerkwi, która popada w ruinę. Czy uda się nam uratować cerkiew - nie wiemy, ale jak nie spróbujemy, to się nigdy nie przekonamy - mówi Tomasz - jeden z organizatorów akcji.

za:www.bieszczady.pl

Dodatek:

Cerkiew św. Michała Archanioła – świątynia greckokatolicka znajdująca się w miejscowości Bystre, leżącej w gminie Czarna należącej do powiatu bieszczadzkiego (województwo podkarpackie).

Historia

Obecna cerkiew nie jest pierwszą, jaka powstała w Bystrem. Wcześniejsze cerkwie wznoszono około 1607, a następnie w 1681 roku. Druga z nich istniała do XIX wieku.
Zachowany do dziś budynek rozpoczęto budować w 1901, a ukończono rok później. Architektem, który ją zaprojektował był najprawdopodobniej lwowianin Wasyl Nahirnyj, który stworzył także podobne budowle w Lutowiskach oraz Lipiu. Tak jak poprzednie świątynie, cerkiew przyjęła wezwanie św. Michała Archanioła. W roku 1939 dobudowano obok murowaną dzwonnicę parawanową.
Świątynia odgrywała rolę cerkwi filialnej, należącej do parafii w Michniowcu (dekanat żukowski) aż do roku 1951, kiedy okoliczne tereny zostały przekazane Polsce przez ZSRR w ramach wymiany. Przez krótki czas wykorzystywano ją, jako kościół wyznania rzymskokatolickiego, ale ostatecznie została opuszczona i zaczęła podlegać dewastacji. W roku 1962 roku większość wyposażenia świątyni wywieziono do Łańcuta, aby zabezpieczyć je przed kradzieżą. Wyposażenie cerkwi stało się częścią ekspozycji muzealnej i zostało udostępnione dla zwiedzających.
Pierwsze prace celem zapobieżenia niszczeniu cerkwi podjęto w roku 1983, kiedy uprzątnięto jej wnętrze, zabezpieczono pozostałe tam przedmioty oraz zorganizowano stałą wystawę fotograficzną dotyczącą zabytków cerkiewnych. W 1985 pieczę nad zabytkiem objął utworzony między innymi do tego celu Bieszczadzki Oddział Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.
W roku 1991 w cerkwi występowały ukraińskie zespoły, a dwa lata później odbył się tam Festiwal Kultury Karpackiej. Rok 1993 to także pierwsze remonty zabytku – zabezpieczono dach i wyremontowano dzwonnicę za pieniądze przekazane przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (30 mln starych złotych). Rok później pozyskano, po licznych apelach Bieszczadzkiego Oddziału Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 300 milionów starych złotych na dalsze prace. Kolejny remont rozpoczął się 24 sierpnia 1994 roku. Wymieniona została wtedy w całości blacha z pokrycia kopuły oraz z dachu nad prezbiterium. Zabezpieczono także okna oraz krzyż na kopule, a także wymieniono drewniane obicie.

Cmentarz w Bystrem

W pobliżu cerkwi znajduje się bojkowski cmentarz z XIX wieku. Po dziś dzień nie wiadomo, gdzie wykonano trzynaście zachowanych nagrobków, z których dwa stworzono z piaskowca. Jedynie dwa nie są zakończone krzyżami, pozostałe posiadają krzyże żeliwne (8) lub kamienne (2). Trzynasty nagrobek to sam krzyż żeliwny. Na wszystkich krzyżach przedstawiono Chrystusa Ukrzyżowanego w tradycji bizantyjsko-ruskiej, ze stopami przybitymi osobno, głową opadającą na prawe ramię i zaciśniętymi dłońmi.
Cmentarz, podobnie, jak wiele innych leżących blisko cerkwi nekropolii, ogrodzony został drewnianym płotem. Od pozostałych odróżnia go jednak położenie. Zwykle cmentarze lokowano w pobliżu świątyni tak, by otaczały ją pierścieniem, ten zaś leży około 100 metrów od niej, po drugiej stronie drogi.
Cmentarz konserwowano siłami społecznymi w 1987 roku, a ostatnio część nagrobków została wybielona.

za:www.wikipedia.org