Niedziela Triumfu Prawosławia

Kościół Chrystusowy jak Oblubienica upiększa się teraz ikonami przedstawiającymi święty wizerunek i wzywa wszystkich do duchowego świętowania: Zejdźmy się w jednomyślności i wierze, radośnie uwielbiając Pana

Stychyra Weczirni (Nieszporów)

Pierwszą niedzielę Wielkiego Postu nazywa się Niedzielą Triumfu Ortodoksji. Wtedy też wspominane jest zwycięstwo prawosławia nad herezjami. Święto to ustanowione zostało na pamiątkę przywrócenia kultu ikon, jednak związek obchodów tego święta z postem ma charakter czysto przypadkowy i historyczny. W roku 842 w Konstantynopolu zebrał się sobór, na którym uroczyście postanowiono obchodzić w tym dniu zwycięstwo prawdziwej wiary nad licznymi herezjami, które przez kilka wieków niepokoiły Kościół.

Herezja ikonoklazmu zamyka pewien etap w dziejach Cerkwi – była to ostatnia wielka herezja chrystologiczna w dziejach Kościoła niepodzielonego. Koncentrowała w sobie wszystkie wcześniejsze herezje, zwalczane i pokonane przez Kościół, począwszy od pierwszego Soboru Powszechnego w Nicei, który potępił arianizm (zaprzeczał Boskiej naturze Syna Bożego), a skończywszy na siódmym soborze (także w Nicei), który przezwyciężył właśnie ikonoklazm. Herezja ta kwestionowała ikonę, jednak nie był to spór przede wszystkim o sztukę. Ikonoklazm kwestionował Chrystusa jako obraz Ojca i człowieka jako obraz Boga, dlatego herezja ta miała bardzo dalekosiężne skutki.